Tình trạng vàng lưỡi hay lưỡi bị vàng là bệnh gì?
Vàng lưỡi hoặc tình trạng lưỡi có màu vàng là một hiện tượng mà màu sắc của lưỡi bị thay đổi, thường là do lớp phủ trên bề mặt lưỡi. Theo các chuyên gia y tế, đây là một vấn đề phổ biến, đa phần là tạm thời và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, như hiện tượng vàng da hoặc tổn thương gan, đòi hỏi sự can thiệp y tế [1][2].
Những dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến tình trạng vàng lưỡi
Lưỡi bị vàng thường có thêm triệu chứng gì?
Ngoài việc thay đổi màu sắc, lưỡi vàng có thể đi kèm với nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:
- Hôi miệng: Do vi khuẩn tích tụ hoặc do lớp phủ trên lưỡi.
- Xuất hiện mảng trắng hoặc lớp phủ trên niêm mạc miệng: Thường thấy trong các trường hợp vệ sinh răng miệng kém.
- Có vị lạ trong miệng: Cảm giác khó chịu hoặc vị đắng.
- Đau họng hoặc cảm giác nóng rát: Có thể là dấu hiệu viêm nhiễm.
- Khô miệng hoặc trào ngược axit: Góp phần làm lưỡi có màu vàng.
- Sốt hoặc đau đớn trong miệng: Thường báo hiệu vấn đề y tế nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, một số người có thể nhận thấy sự xuất hiện của các nốt sần hoặc một lớp lông trên lưỡi, thường gọi là “lưỡi lông đen”. Đây là biểu hiện tích tụ các tế bào da chết, vi khuẩn, hoặc thực phẩm [2][3].
Có thể bạn quan tâm: Đau rát lưỡi là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách nhận biết
Lưỡi bị vàng: Khi nào nên đi khám?
Nếu bạn hoặc người thân gặp phải các triệu chứng sau đây, nên đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời:
- Vàng da: Kèm theo các triệu chứng như đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy ra máu.
- Thay đổi màu lưỡi kéo dài hơn 2 tuần: Dù đã áp dụng các biện pháp vệ sinh hoặc điều chỉnh lối sống.
- Tăng cường độ đau: Hoặc cảm giác nóng rát không rõ nguyên nhân.
- Sự dày lên của lớp da trên lưỡi: Gây ra cảm giác khó chịu, giống như lông hoặc tóc.
Những dấu hiệu này có thể là triệu chứng của các bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như vàng da hoặc bệnh tự miễn, và cần được chẩn đoán bởi bác sĩ [3].
Nguyên nhân gây vàng lưỡi hay lưỡi vàng là bệnh gì?
Tình trạng vàng lưỡi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những thói quen hàng ngày đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Lưỡi lông đen: Là một tình trạng vô hại, trong đó các nhú lưỡi trở nên dài và giữ lại vi khuẩn hoặc chất cặn. Mặc dù tên gọi là “lưỡi lông đen”, lưỡi có thể xuất hiện màu vàng trước khi chuyển sang màu đen [4].
- Vệ sinh răng miệng kém: Tích tụ vi khuẩn, mảng bám, hoặc tế bào da chết trên lưỡi có thể dẫn đến sự đổi màu.
- Khô miệng hoặc thở bằng miệng: Tình trạng này có thể do thuốc, bệnh tiểu đường, hoặc hội chứng Sjögren, gây ra hiện tượng giảm tiết nước bọt, dẫn đến màu vàng trên lưỡi [5].
- Lưỡi địa lý: Một tình trạng di truyền, trong đó các mảng nhú lưỡi bị thiếu, làm bề mặt lưỡi có màu vàng hoặc đỏ.
- Vàng da: Liên quan đến tổn thương gan, khiến bilirubin tích tụ trong máu và gây hiện tượng vàng da, vàng mắt và vàng lưỡi [6].
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là chứa bismuth, có thể gây vàng lưỡi hoặc làm lưỡi chuyển sang màu đen [7].
- Khói thuốc lá: Hóa chất trong thuốc lá có thể ảnh hưởng đến màu sắc của lưỡi, gây cảm giác đắng miệng.
- Nước súc miệng có chất oxy hóa: Các sản phẩm chứa peroxide hoặc witch hazel có thể làm thay đổi màu sắc của lưỡi [8].
Xem thêm: Quy trình trồng răng Implant chuẩn Y khoa tại Dr. Care
Hình ảnh về bệnh vàng lưỡi
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc vàng lưỡi?
Tình trạng lưỡi có màu vàng không chỉ bắt nguồn từ một nguyên nhân duy nhất mà còn có thể liên quan đến nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải. Theo các chuyên gia, vệ sinh răng miệng không sạch sẽ là nguyên nhân phổ biến hàng đầu. Ngoài ra, các thói quen như sử dụng thuốc lá, bao gồm cả việc hút và nhai thuốc lá, cũng góp phần đáng kể vào việc khiến lưỡi bị đổi màu.
Một số thói quen ăn uống như uống nhiều cà phê, trà đen, hoặc rượu cũng được cho là các yếu tố làm gia tăng tình trạng này. Thói quen ăn trầu, vốn phổ biến ở một số vùng, cũng là một trong những nguyên nhân cần được lưu ý. Việc mất nước hoặc không bổ sung đủ lượng nước cần thiết hàng ngày có thể làm giảm tiết nước bọt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trên lưỡi và gây ra màu vàng. Ngoài ra, một số bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư miệng, các bệnh tự miễn hoặc các vấn đề về thần kinh cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ lưỡi vàng.
Khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, việc thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ là rất quan trọng để xác định nguyên nhân cụ thể và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
Có thể bạn quan tâm: Địa chỉ trồng răng implant ở đâu tốt tphcm
Những biện pháp tại nhà nào giúp bạn kiểm soát tình trạng vàng lưỡi?
Để kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng lưỡi vàng, việc xây dựng lối sống lành mạnh và áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà đóng vai trò thiết yếu. Đánh răng kỹ càng và thường xuyên là bước cơ bản nhưng quan trọng để giữ vệ sinh răng miệng. Ngoài việc đánh răng, sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn sau bữa ăn giúp loại bỏ vi khuẩn còn sót lại, đồng thời ngăn ngừa sự tích tụ trên bề mặt lưỡi.
Cạo lưỡi nhẹ nhàng mỗi ngày bằng bàn chải có lông mềm cũng là cách hiệu quả để loại bỏ các mảng bám. Đối với những trường hợp cần can thiệp sâu hơn, có thể áp dụng hỗn hợp 1 phần hydrogen peroxide pha với 5 phần nước để súc miệng, sau đó rửa sạch lại bằng nước để làm sạch bề mặt lưỡi. Baking soda cũng có thể được sử dụng để làm sạch lưỡi, giúp kiểm soát tình trạng rêu lưỡi vàng.
Bỏ thuốc lá hoặc các sản phẩm từ thuốc lá là một thay đổi cần thiết nếu muốn cải thiện tình trạng này. Bên cạnh đó, việc điều trị các bệnh lý liên quan như nhiễm trùng xoang hay các vấn đề về hàm cũng giúp giảm nguy cơ lưỡi vàng. Để hạn chế tình trạng khô miệng, việc sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng, thay đổi tư thế ngủ, hoặc dùng thuốc xịt mũi có thể mang lại hiệu quả tích cực.
Trong chế độ ăn uống, hạn chế đồ ngọt, thực phẩm dính, các loại thực phẩm giàu tinh bột hoặc carbohydrate đơn giản sẽ giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn. Thay vào đó, bạn nên tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau củ. Việc bổ sung đủ nước hàng ngày cũng rất quan trọng để duy trì độ ẩm cho miệng, giảm thiểu nguy cơ khô miệng.
Ngoài ra, tránh tiêu thụ các đồ uống có đường, caffeine, hoặc rượu, đồng thời hạn chế các loại đồ ăn và thức uống có màu sắc đậm hoặc chứa chất nhuộm nhân tạo. Trong trường hợp đã có dấu hiệu nhiễm trùng, cần điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng. Cuối cùng, bổ sung men vi sinh thông qua các sản phẩm như sữa chua hoặc thực phẩm lên men sẽ hỗ trợ tốt cho hệ vi sinh vật miệng, giúp cải thiện tình trạng lưỡi vàng một cách hiệu quả.
Tài liệu tham khảo
- Mayo Clinic. (n.d.). Yellow tongue: Causes and treatment. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/
- American Academy of Oral Medicine. (2022). Oral conditions and their management. https://www.aaom.com/
- NHS. (n.d.). Yellow tongue: What you need to know. Retrieved from https://www.nhs.uk/
- Williams, D. M. (2021). Oral Medicine and Pathology. Academic Press.
- National Institute of Dental and Craniofacial Research. (2021). Dry mouth and its impact. Retrieved from https://www.nidcr.nih.gov/
- WHO. (2020). Jaundice and liver health. Retrieved from https://www.who.int/
- WebMD. (n.d.). Side effects of bismuth-containing medications. Retrieved from https://www.webmd.com/
- ADA. (2021). Mouth rinses and their effects. Retrieved from https://www.ada.org/
