Răng khôn, hay còn gọi là răng số 8, là những chiếc răng cuối cùng trong hệ thống răng của con người, thường mọc trong khoảng tuổi từ 17 đến 25. Có thể xuất hiện sớm hơn hoặc muộn hơn, và trong một số trường hợp, chúng có thể không mọc ra hoàn toàn (Vinmec, 2023).
Vị trí và vai trò của răng khôn
Răng khôn nằm ở phía sau cùng của hàm, sau răng số 7. Sự xuất hiện của răng này đánh dấu giai đoạn phát triển cuối cùng của hệ thống răng trong cơ thể con người. Răng khôn phát triển qua nhiều giai đoạn, bắt đầu từ khi mầm răng hình thành trong xương hàm từ khi còn nhỏ. Trong thời kỳ dậy thì, răng khôn bắt đầu phát triển nhanh hơn và di chuyển dần về phía lợi (Tâm Anh Hospital, 2023).
Vị trí của răng Khôn
Răng khôn, hay còn gọi là răng số 8, là những chiếc răng cuối cùng trong cả bộ hàm răng của con người. Chúng mọc ở vị trí sau cùng trên mỗi cung hàm, vị trí này nằm ngay sau răng hàm lớn thứ hai (răng số 7). Do nằm sâu trong hàm, răng khôn thường khó tiếp cận và vệ sinh, điều này có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe răng miệng.
Vai trò của răng Khôn
Trong quá khứ, răng khôn có thể đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp tổ tiên chúng ta nhai thức ăn thô và cứng, như thịt sống và thực vật xơ cứng. Tuy nhiên, với sự thay đổi trong chế độ ăn và tiến hóa của con người, răng khôn đã trở nên ít cần thiết hơn.
Hiện tại, răng khôn thường không đóng góp nhiều vào chức năng nhai của chúng ta. Chúng có thể không mọc hoàn toàn hoặc mọc lệch, dẫn đến các vấn đề như:
- Đau và Khó Chịu: Khi mọc lệch hoặc mọc ngầm, răng khôn có thể gây áp lực lên răng bên cạnh hoặc thần kinh, gây đau và khó chịu.
- Viêm nhiễm: Do khó vệ sinh, răng khôn có thể trở thành nơi tích tụ thức ăn và vi khuẩn, dẫn đến sâu răng hoặc viêm nướu.
- Ảnh hưởng đến các răng khác: Răng khôn có thể đẩy các răng khác ra khỏi vị trí, gây ra sự chen chúc và biến dạng cung hàm.
Do những lý do trên, răng khôn thường được các nha sĩ khuyên nhổ bỏ khi chúng gây ra vấn đề hoặc có nguy cơ gây ra các vấn đề sức khỏe răng miệng trong tương lai. Việc nhổ bỏ răng khôn được coi là biện pháp phòng ngừa để tránh các biến chứng phức tạp hơn có thể xảy ra do sự phát triển không bình thường của chúng.
Quá Trình Mọc và Phát Triển của Răng Khôn
Quá trình mọc răng khôn có thể kéo dài trong vài tháng hoặc vài năm. Hình dạng, kích thước và mức độ mọc của răng khôn có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe răng miệng của mỗi người. Răng khôn có thể mọc thẳng, mọc lệch, mọc ngầm, hoặc không mọc đủ không gian trong hàm. Mọc lệch hoặc ngầm có thể gây áp lực lên các răng khác, gây đau thần kinh hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng (Tâm Anh Hospital, 2023).
Quá trình mọc răng khôn là một giai đoạn khác nhau tùy vào từng cá nhân, nhưng nó thường mất từ vài tháng đến nhiều năm để hoàn thành. Đây là một phần của quá trình phát triển tự nhiên mà hầu hết mọi người trải qua trong đời.
Giai đoạn phát triển của răng khôn
- Giai đoạn mầm răng: Mầm răng khôn hình thành trong xương hàm khi còn là trẻ em. Giai đoạn này không có biểu hiện bên ngoài nào cả.
- Bắt đầu mọc: Răng khôn thường bắt đầu mọc vào cuối tuổi teen hoặc đầu tuổi đôi mươi, mặc dù có thể xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn. Trong giai đoạn này, răng khôn di chuyển từ xương hàm về phía lợi.
- Xuyên qua lợi: Khi răng khôn mọc qua lợi, người bệnh có thể cảm thấy đau và khó chịu. Đây là thời điểm các vấn đề thường gặp nhất, bao gồm đau, sưng, và viêm nhiễm có thể xảy ra.
- Hoàn thiện mọc: Nếu có đủ không gian trong hàm và răng khôn không bị chặn, chúng sẽ hoàn thiện quá trình mọc vào vị trí cuối cùng của chúng. Tuy nhiên, nếu không đủ không gian hoặc răng mọc lệch, có thể cần phải nhổ bỏ.
Tốc độ và thời gian mọc
Tốc độ mọc của răng khôn có thể khác nhau đáng kể. Trong một số trường hợp, răng khôn có thể mọc nhanh chóng trong vài tháng, trong khi đó ở những trường hợp khác, quá trình này có thể mất vài năm. Một số người có thể không bao giờ trải qua quá trình mọc răng khôn hoàn toàn nếu răng bị kẹt dưới nướu hoặc trong xương hàm.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình mọc răng khôn
- Không gian hàm: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Nếu không đủ không gian cho răng khôn, chúng có thể mọc lệch hoặc gây áp lực lên răng khác.
- Yếu tố di truyền: Các đặc điểm di truyền có thể ảnh hưởng đến kích thước hàm và tốc độ phát triển răng.
- Sức khỏe răng miệng: Bệnh lý về nướu và các vấn đề sức khỏe răng miệng khác có thể làm chậm quá trình mọc răng khôn hoặc làm tăng nguy cơ biến chứng.
Nguyên nhân gây tình trạng mọc lệch và biết chứng do răng khôn
Nguyên nhân mọc lệch của răng khôn thường do không đủ không gian trong hàm để răng phát triển đầy đủ. Điều này có thể do sự tiến hóa của hàm người, vốn đã thu nhỏ lại trong quá trình tiến hóa khi không còn cần đến bộ răng lớn để xử lý thức ăn thô như tổ tiên chúng ta. Khi răng khôn mọc lệch ra má , chúng có thể gây ra tình trạng đau nhức, sưng nướu, và khó khăn trong vệ sinh răng miệng, dễ dẫn đến viêm nhiễm và các bệnh lý về nướu.
Răng khôn mọc lệch là một hiện tượng khá phổ biến, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng và có thể khiến người bệnh cảm thấy đau đớn. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra tình trạng mọc lệch của răng khôn và những biến chứng do chúng gây ra.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng răng khôn mọc lệch
- Không gian hàm hẹp: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Nếu hàm không đủ rộng để chứa thêm một bộ răng, răng khôn khi mọc sẽ tìm đường ít chống cự nhất, thường là mọc lệch vào các răng khác hoặc nằm ngang trong xương hàm.
- Vị trí mầm răng: Mầm răng khôn có thể không nằm đúng vị trí từ ban đầu. Nếu mầm răng bị lệch từ khi hình thành, răng sẽ mọc lên không đúng hướng.
- Di truyền: Yếu tố di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến kích thước của hàm và sự phát triển của răng, bao gồm cả răng khôn. Nếu trong gia đình có tiền sử răng khôn mọc lệch, khả năng bạn gặp phải vấn đề tương tự là cao hơn.
Có thể bạn quan tâm: Phương pháp trồng răng Implant toàn hàm all on 4 tại nha khoa Dr. Care Implant Clinic
Những biến chứng do răng khôn mọc lệch
- Đau và sưng: Khi răng khôn mọc lệch, chúng có thể gây áp lực lên răng bên cạnh hoặc dây thần kinh, gây ra đau nhức và sưng tấy.
- Viêm nhiễm: Răng mọc lệch thường khó vệ sinh, tạo điều kiện cho thức ăn và vi khuẩn tích tụ, dẫn đến viêm nướu và các bệnh nha chu khác.
- Ảnh hưởng đến răng khác: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy các răng khác ra khỏi vị trí ban đầu, gây ra các vấn đề về khớp cắn và thẩm mỹ.
- Cyst và tumor: Răng khôn mọc ngầm có thể dẫn đến hình thành các cyst hoặc tumor xung quanh mầm răng, có thể phá hủy xương hàm và các răng lân cận.
Cách điều trị răng khôn
Điều trị răng khôn thường bao gồm việc theo dõi và, khi cần thiết, nhổ bỏ chúng. Nhổ răng khôn là một thủ tục phổ biến để giải quyết các vấn đề do chúng gây ra, bao gồm cảm giác khó chịu và nguy cơ nhiễm trùng. Việc nhổ bỏ thường được thực hiện dưới tác dụng của thuốc gây tê địa phương, và trong một số trường hợp, có thể cần đến gây mê toàn thân tùy thuộc vào độ phức tạp của ca nhổ
Nguồn trích dẫn
Để hiểu rõ hơn về quá trình mọc răng khôn và các khuyến nghị liên quan, bạn có thể tham khảo các nguồn sau:
- American Dental Association (ADA). (2021). Wisdom Teeth. [online] Available at: https://www.ada.org/resources/research/science-and-research-institute/oral-health-topics/wisdom-teeth [Accessed 20 Dec. 2024].
- Mayo Clinic. (2022). Wisdom tooth extraction. [online] Available at: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/wisdom-tooth-extraction/about/pac-20395268 [Accessed 20 Dec. 2024].
