Nha chu là gì? Cấu tạo, chức năng và cách chăm sóc răng

Mục Lục Nội Dung

Nha chu là gì?

Nha chu, hay periodontal theo tiếng Anh, là tên gọi chung cho các tổ chức xung quanh răng, bao gồm cả mô cứng và mềm, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và giữ chân răng ổn định trong xương hàm. Cấu trúc nha chu bao gồm:

Dây Chằng Răng: Các sợi cơ liên kết giữa xương hàm và răng, giúp giữ răng chắc chắn trong xương hàm và hỗ trợ chịu lực khi nhai.
Nướu: Là phần mô mềm bao quanh chân răng, chịu trách nhiệm bảo vệ các mô nhạy cảm dưới đó và ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn.
Xương Ổ Răng: Cung cấp nền tảng vững chắc cho răng và hỗ trợ cấu trúc răng.

Một hệ thống nha chu khỏe mạnh không chỉ giúp giữ răng chắc chắn trên xương hàm mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ răng và nướu khỏi các tác nhân gây hại như vi khuẩn và bệnh lý. Điều này giải thích tại sao việc duy trì sức khỏe nha chu thông qua việc chăm sóc răng miệng đúng cách và thăm khám định kỳ là hết sức quan trọng.

Cấu tạo của nha chu là gì?

Cấu tạo của nha chu bao gồm một số phần chính như sau:

Lợi (Nướu Răng):

Lợi là một loại niêm mạc mềm bao phủ răng tại vùng ổ răng, đóng vai trò như một lớp bảo vệ cho chân răng.
Nướu răng thường ôm sát cổ răng và tạo ra một khoảng trống nhỏ, khoảng 1-2mm, được gọi là nướu tự do, tạo thành khe nướu.
Phần dưới của nướu, gọi là nướu dính, bám chặt vào xương ổ răng và dây chằng nha chu. Nướu có màu hồng nhạt và bao quanh cổ răng bằng một lớp mỏng.

Dây Chằng Nha Chu:

Là những bó sợi liên kết giữa cement và xương ổ răng, với độ dày khoảng 0.25mm.
Dây chằng nha chu giữ răng ổn định trong xương ổ răng và hoạt động như một vật đệm, cho phép răng di chuyển nhẹ khi ăn nhai, giúp lưu thông máu và phân chia lực nhai.

Cement:

Là loại mô khoáng hóa bao quanh phần chân của răng, giúp bảo vệ và giữ răng chắc chắn trong xương hàm.

Xương Ổ Răng:

Là mô xương xốp, bao bọc bên ngoài bởi màng xương, nơi mà nướu bám vào.
Tạo ra hốc có hình dáng và kích thước phù hợp với chân răng.
Bề mặt của xương ổ răng, nơi tiếp xúc với chân răng, là mô xương đặc biệt, có nhiều lỗ nhỏ cho mạch máu và dây thần kinh đi qua để nuôi dưỡng dây chằng nha chu.

Chức năng của nha chu

Nha chu khỏe mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho răng chắc chắn trong xương hàm và bảo vệ chúng khỏi các nguy cơ bệnh lý. Tuy nhiên, khi nha chu bị tổn thương do viêm nướu hoặc bệnh nha chu, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng, bao gồm răng lung lay và mất răng.

Nha chu, bao gồm các mô mềm và cứng xung quanh răng, đóng nhiều chức năng quan trọng trong sức khỏe răng miệng, cụ thể như sau:

Hỗ Trợ và Giữ Chân Răng Cố Định Trong Xương Hàm: Nha chu giữ răng chắc chắn trong xương hàm, đảm bảo rằng răng không bị lung lay hoặc di chuyển dưới các tác động như cắn và nhai. Xương ổ răng và dây chằng nha chu cùng nhau giữ răng ổn định và chắc chắn.
Bảo Vệ Răng Chống Lại Hệ Vi Sinh Vật Gây Bệnh Trong Miệng: Nướu hoạt động như một hàng rào bảo vệ chống lại vi khuẩn và các mầm bệnh khác có thể xâm nhập và gây hại cho chân răng và xương hàm.
Hoạt Động Như Một Bộ Giảm Xóc Trong Quá Trình Cắn và Nhai: Dây chằng nha chu hoạt động như một bộ giảm xóc, phân tán và giảm bớt lực tác động lên răng khi cắn và nhai, từ đó giúp ngăn ngừa hư hại và mòn răng.
Duy Trì Răng Ở Vị Trí Ổn Định: Nha chu giữ răng ở vị trí đúng và ổn định, giúp chúng hoạt động cùng nhau một cách hiệu quả và thoải mái trong quá trình nhai và cắn.

Một số bệnh lý thường gặp ở nha chu

Nha chu, nếu không được chăm sóc đúng cách, có thể gây ra các bệnh lý răng miệng sau đây:

Viêm Nướu (Gingivitis):

Viêm nướu là tình trạng viêm lợi do vi khuẩn trong mảng bám trên răng gây ra.
Dấu hiệu bao gồm nướu sưng, đỏ và chảy máu.
Viêm nướu có thể hồi phục hoàn toàn nếu được chăm sóc và điều trị kịp thời, nhưng nếu không được quản lý đúng cách, có thể tiến triển thành viêm nha chu.

Viêm Nha Chu (Periodontitis):

Là tình trạng nhiễm trùng nướu nghiêm trọng, gây tổn thương mô mềm xung quanh răng và có thể ảnh hưởng đến xương nâng đỡ răng.
Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến răng lung lay và mất răng.
Nguyên nhân chủ yếu là do vệ sinh răng miệng không đúng cách.

Quá Sản Cement Răng (Hypercementosis):

Đây là tình trạng cement tích tụ quá mức trên chân răng.
Răng có thể trông to hơn, đặc biệt ở phần chân hoặc chóp của răng.
Nguyên nhân có thể do viêm nhiễm, chấn thương hoặc các điều kiện khác ảnh hưởng đến răng.
Bệnh không thường gây ra triệu chứng rõ ràng nhưng có thể phát hiện qua chụp X-quang. Trong một số trường hợp, có thể gây ra vấn đề liên quan đến sự di chuyển của răng và cấu trúc xương xung quanh.

Răng Di Gần (Mesial Drift):

Đây là sự di chuyển của răng theo hướng gần với răng cửa.
Nguyên nhân bao gồm tái tạo xương không cân đối giữa hai răng liền kề và áp lực từ việc nhai thức ăn hàng ngày.
Điều này có thể thay đổi cấu trúc và hình dạng của răng.

Viêm Quanh Implant:

Là tình trạng viêm nhiễm gây ra sự phá hủy xương hỗ trợ xung quanh implant.
Bắt đầu khi thức ăn và vi khuẩn tích tụ xâm nhập vào khe hở giữa răng implant và mô liên kết, tạo thành túi implant.
Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến mất xương và răng implant rơi ra.

Xem thêm: Top 10 địa chỉ cấy ghép Implant uy tín tại TPHCM

Dây Chằng Nha Chu (PDL) Rộng:

Đây là tình trạng gia tăng bất thường về chiều rộng của dây chằng nha chu.
Nguyên nhân có thể do chấn thương răng hoặc hàm, bệnh nha chu, áp xe, hoặc trong quá trình chỉnh nha.
Áp lực nhai quá mức và không đồng đều cũng có thể làm rộng dây chằng, cũng như sự xuất hiện của khối u hoặc u nang trong xương hàm.

Hướng dẫn cách chăm sóc răng miệng khỏe mạnh

Để duy trì nha chu khỏe mạnh, bạn có thể thực hiện những bước sau:

Đánh Răng Đúng Cách: Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng sau khi thức dậy và vào buổi tối trước khi đi ngủ. Sử dụng bàn chải lông mềm để tránh tổn thương nướu và chải răng nhẹ nhàng với góc 45 độ so với đường viền nướu.
Sử Dụng Chỉ Nha Khoa Hàng Ngày: Dùng chỉ nha khoa mỗi ngày một lần để loại bỏ mảng bám và thức ăn còn sót lại giữa các kẽ răng và dưới đường viền nướu.
Sử Dụng Nước Súc Miệng: Nước súc miệng chứa hoạt chất bảo vệ nướu có thể giúp ngăn ngừa vi khuẩn và duy trì sức khỏe nướu.
Kiểm Tra Răng Miệng Định Kỳ: Thăm nha sĩ ít nhất hai lần một năm để kiểm tra sức khỏe răng miệng và phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh nướu răng.
Không Hút Thuốc Lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nha chu. Người hút thuốc có nguy cơ cao bị cao răng cứng và tiêu xương nha chu.
Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau, đậu, hạt, dầu thực vật và cá. Những thực phẩm này cung cấp các dưỡng chất cần thiết để ngăn ngừa bệnh nướu răng và bảo vệ nha chu.

Chăm sóc nha chu đúng cách không chỉ giúp giữ răng chắc khỏe mà còn ngăn chặn sự phát triển của các bệnh lý răng miệng. Điều này rất quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng tốt lâu dài.