Bệnh lưỡi đen là gì?
Bạn có thể cảm thấy rất lo lắng và sợ hãi khi thấy lưỡi của mình bị đen, nhưng thường thì đây không phải là một vấn đề nghiêm trọng. Khi quan sát kỹ, bạn có thể nhận thấy lưỡi trông như có nhiều lông hơn. Tuy nhiên, đừng lo lắng, chúng không phải là lông thật. Đây là dấu hiệu của một tình trạng đôi khi được gọi là lưỡi lông đen.
Nguyên nhân gây ra tình trạng lưỡi đen
Lưỡi được bao phủ bởi hàng trăm nhú nhỏ gọi là nhú lưỡi. Thông thường, chúng ta ít để ý đến chúng, nhưng khi các tế bào chết bắt đầu tích tụ trên đầu các nhú lưỡi, chúng có vẻ như dài ra.
Các nhú lưỡi bị kéo dài này dễ bị nhuộm màu bởi vi khuẩn và các chất khác, làm cho lưỡi trở nên đen và trông có vẻ lông lá.
Nguyên nhân khiến các tế bào chết trên lưỡi không rụng đi vẫn chưa rõ, nhưng có thể liên quan đến các yếu tố sau:
- Vệ sinh răng miệng kém: Các tế bào chết dễ tích tụ trên lưỡi nếu bạn không đánh răng, chà lưỡi, hoặc súc miệng thường xuyên.
- Giảm tiết nước bọt: Nước bọt giúp cuốn trôi các tế bào chết. Khi bạn không sản xuất đủ nước bọt, các tế bào chết sẽ bám vào lưỡi của bạn.
- Chế độ ăn nhiều thức ăn lỏng: Ăn các thức ăn cứng giúp cạo sạch các tế bào chết khỏi lưỡi của bạn. Nếu chế độ ăn của bạn chủ yếu là đồ ăn lỏng, điều này sẽ không xảy ra.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây khô miệng, khiến các tế bào chết dễ tích tụ trên các nhú lưỡi hơn.
Làm thế nào để loại bỏ màu đen trên lưỡi?
- Vệ sinh lưỡi hàng ngày: Bạn có thể loại bỏ tình trạng lưỡi đen bằng cách vệ sinh lưỡi hai lần mỗi ngày. Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi hoặc bàn chải lưỡi kết hợp với thuốc kháng khuẩn. Thêm một ít hydrogen peroxide vào bàn chải lưỡi để tiêu diệt vi khuẩn và làm sạch lưỡi.
- Thay đổi thói quen: Nếu nguyên nhân là do thuốc lá, việc bỏ thuốc lá có thể ngăn ngừa tình trạng này. Tuy nhiên, bỏ thuốc lá không dễ dàng và đòi hỏi sự kiên trì.
- Ăn dứa hoặc đu đủ tươi: Những loại trái cây này chứa enzyme bromelain, có thể giúp loại bỏ màu đen trên lưỡi.
Lưỡi có lông đen: Đây là một tình trạng tương tự nhưng nghiêm trọng hơn. Lưỡi có lông đen cũng có cùng nguyên nhân và cần điều trị theo cách tương tự. Các nhú lưỡi phát triển quá mức thường dễ bị bám bẩn và khó vệ sinh hơn, dẫn đến tình trạng này. Đây là một biến thể của cấu trúc lưỡi bình thường nhưng lại gây ra nhiều vết bẩn hơn.
Các tác nhân nào gây ra tình trạng lưỡi đen
Tình trạng lưỡi bị đen có thể gây ra cảm giác lo lắng và sợ hãi, nhưng đây thường là một vấn đề tạm thời và không quá nghiêm trọng nếu được nhận biết và xử lý kịp thời. Hiện tượng này xảy ra khi các tế bào chết tích tụ lại trên bề mặt lưỡi, tạo điều kiện cho vi khuẩn và các chất khác mắc vào. Sự kết hợp của các yếu tố này khiến cho lưỡi trông có màu nâu sậm hoặc đen.
1. Kháng sinh
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lưỡi đen là việc sử dụng kháng sinh. Kháng sinh là loại thuốc dùng để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, nhưng chúng không phân biệt giữa vi khuẩn có lợi và có hại. Khi kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn tốt trong cơ thể, đặc biệt là trong khoang miệng, điều này có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh vật tự nhiên. Khi mất cân bằng này xảy ra, một số loại nấm và vi khuẩn có thể sinh sôi mạnh mẽ, tạo ra các mảng đen trên lưỡi.
2. Hút thuốc lá
Hút thuốc lá hoặc nhai thuốc lá đều là những thói quen gây hại và là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra tình trạng lưỡi đen. Thuốc lá chứa nhiều hóa chất có khả năng làm nhuộm màu các nhú lưỡi, đặc biệt là khi chúng mọc dài hơn do tế bào chết tích tụ. Các hóa chất trong thuốc lá không chỉ làm lưỡi bị đen mà còn gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và toàn cơ thể.
3. Uống cà phê hoặc trà
Cà phê và trà là những thức uống phổ biến hàng ngày, nhưng chúng cũng là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tình trạng lưỡi đen. Các chất tannin có trong cà phê và trà dễ dàng bám vào các nhú lưỡi, đặc biệt khi các nhú này đã bị kéo dài do tích tụ tế bào chết. Việc uống cà phê hoặc trà thường xuyên có thể làm cho lưỡi bị nhuộm màu, khiến lưỡi trông có vẻ đen hoặc nâu sậm.
4. Một số dung dịch súc miệng
Dung dịch súc miệng là một phần quan trọng trong việc duy trì vệ sinh răng miệng, nhưng không phải loại dung dịch nào cũng tốt cho lưỡi. Một số dung dịch súc họng sát khuẩn mạnh có chứa các chất oxy hóa có thể gây mất cân bằng vi khuẩn trong miệng. Khi vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, vi khuẩn có hại và nấm có thể phát triển mạnh, dẫn đến lưỡi bị đen.
5. Thuốc Bismuth
Bismuth là một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày hoặc rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, một tác dụng phụ ít người biết đến của thuốc này là khả năng làm đen lưỡi. Khi bismuth phản ứng với các chất trong miệng, nó tạo ra một hợp chất có màu đen, gọi là bismuth sulfide. Hợp chất này có thể bám vào lưỡi, khiến lưỡi có màu đen.
6. Vi khuẩn và nấm
Ngoài các nguyên nhân trên, sự phát triển của vi khuẩn và nấm cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra lưỡi đen. Khi vi khuẩn sinh màu hoặc nấm phát triển mạnh mẽ, chúng có thể làm cho răng, mô và lưỡi bị ố đen. Vi khuẩn sinh màu, đặc biệt là loại có khả năng sản xuất chất màu, có thể làm cho các mảng trên lưỡi trở nên đen sạm.
Có thể bạn quan tâm: Chi phí cấy ghép Implant hết bao nhiêu tiền 1 cái
Cách phòng ngừa và điều trị tình trạng lưỡi đen
Để phòng ngừa và điều trị tình trạng lưỡi đen, việc duy trì vệ sinh răng miệng tốt là rất quan trọng. Bạn nên đánh răng và làm sạch lưỡi ít nhất hai lần mỗi ngày bằng cách sử dụng dụng cụ cạo lưỡi hoặc bàn chải lưỡi. Ngoài ra, hãy hạn chế sử dụng các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, cà phê và trà. Nếu bạn đang sử dụng thuốc có khả năng gây đen lưỡi, hãy thảo luận với bác sĩ để có giải pháp thay thế nếu cần thiết.
Nếu lưỡi đen do vi khuẩn hoặc nấm, việc sử dụng dung dịch súc miệng chứa chất kháng khuẩn nhẹ hoặc thêm hydrogen peroxide vào quy trình chăm sóc răng miệng có thể giúp loại bỏ vi khuẩn và nấm, từ đó làm sạch lưỡi. Trong một số trường hợp, việc ăn dứa hoặc đu đủ tươi cũng có thể giúp vì chúng chứa enzyme bromelain có khả năng hỗ trợ loại bỏ mảng bám trên lưỡi.
Cuối cùng, nếu tình trạng lưỡi đen không cải thiện sau khi đã áp dụng các biện pháp trên, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
